Menu
Ik zal de eerste keer dat ik het hoorde nooit vegeten. Bzzzzzzzzz. Ik keek verbaasd en een tikkeltje onzeker om me heen. Het ging maar door: bzzzzzzzz. Kwam het van een hoogspanningskabel iets verderop? Was de palmboom in de tuin de bron van de doordringende, monotone buzz? Maar veel belangrijker dan waar het vandaan kwam, was de vraag: wat veroorzaakte dat irritante lawaai?
Inmiddels weet ik dat cicades verantwoordelijk zijn voor de indringende aanval op de trommelvliezen. Elke zomer in juli en augustus wacht nieuwelingen in Spanje een ongetwijfeld vergelijkbare verrassende ervaring. Maar er is veel meer te zeggen over de cicades dan wat wij zomers van hen horen.
Er gaat een hele wondere wereld schuil achter het leven van de cicades. Wat meteen opvalt, is dat de relatief grote insekten (2 tot 5 centimeter) zo moeilijk te zien zijn. Hun camouflage kleuren maken hen vooral op boomschorsen vrijwel onzichtbaar. Maar wetenschappelijk onderzoek heeft veel meer bijzonderheden aan het licht gebracht. Sommige vondsten zijn heel bijzonder. Zo weten we nu dat de monotone buzz van de mannetjes cicades wordt veroorzaakt door trillende membranen. Die vibratie van de spiertjes geschiedt met een schrikbarende frequentie van 100 tot 500 keer per seconde (!). Onderzoekers hebben ons eveneens geleerd dat het volume van de buzz afhankelijk is van de lokatie. Cicades maken gemiddeld meer lawaai in pijnbomen dan in bosjes of olijfbomen.
Dat verschil in decibellen wordt toegeschreven aan de bodem waarin bomen zijn geworteld. Pijnbomen zorgen voor een gunstiger plek van de grond voor een gezond leven van de ondergrondse larven. Dat brengt ons tot een ander merkwaardig feit. Larven kunnen zich ontwikkelen tot een diepte van 2,5 meter. Bovendien hebben de dieren een ingenieuze manier ontwikkeld om de larven niet massaal ten prooi te laten vallen aan hun natuurlijke vijanden. Het leven van de larven voltrekt zich niet volgens een logisch tijdsplan. Zij kunnen van 1 tot 9 (!) jaar ondergronds blijven. Zo worden vossen, dassen, vlaamse gaaien en andere natuurlijke vijanden voortdurend op het verkeerde been gezet over het beste tijdstip om te jagen.
Dat vermindert het sterftecijfer van de cicades en vermeerdert (of we het leuk vinden of niet) het aantal deelnemers in het luidruchtige koor van de buzzers.
