Tapas zijn typisch Spaans. Kleine porties voedsel, vaak geserveerd op schoteltjes, die meestal in combinatie met alcohol worden genuttigd. Vrijwel altijd worden enkele stukjes stokbrood bijgeleverd. Elke zichzelf respecterende bar in Spanje heeft een tapas menu met zowel koude als warme gerechten zoals olijven, salades, gehaktballetjes, alioli, stukjes vis, of kaas of serrano ham en ga zo maar door. De variatie is eindeloos. Veel tijdelijke of permanente bezoekers vanuit het buitenland laven zich inmiddels regelmatig aan de culinaire geneugten van de onvolprezen tapas.
Zoals meestal het geval is, vindt een goed idee navolging .In de westerse wereld, en dan met name engelstalige landen zoals Groot Brittannië, Ierland, Canada en Amerika, heeft de tapas cultuur wortel geschoten. Sinds de eeuwwisseling is het aantal tapas bars en restaurants in die landen explosief gegroeid. Dat is een ontwikkeling die moeilijk los kan worden gezien van de populariteit van Spanje als vakantiebestemmig. Het lijkt dan ook waarschijnlijk dat andere Westerse landen zoals Nederland, België, Duitsland en de Scandinavische landen de komende jaren ook een gestage groei van tapas bars en restaurants zullen ervaren.
Landen met een historische Spaans verleden gingen al eerder overstag. Ondanks kleine variaties is het basis idee van de tapas ook op grote schaal te zien in Mexico, Argentinië, Uruguay, de Filippijnen en Brazilië. Trendgevoelige landen zoals Japan en Zuid-Korea hebben eveneens een tapa-achtige formule in hun bars overgenomen. De combinatie van alcohol en een lichte versnapering is daar inmiddels razend populair.
En het eind van de opmars van de tapas is nog niet in zicht. In Spanje zelf zijn culinaire competities voor kleine hapjes, en tapas routes, waarbij een reeks etablissementen wordt aangedaan, gemeengoed geworden in steeds meer dorpen en steden. Ook aan de costas is er jaarlijks volop keuze aan tapas routes.
Hoe en wanneer het fenomeen tapa in Spanje werd geïntroduceerd is een feit waarover historici een beetje kibbelen. De meest gangbare verklaring is dat gedurende de middeleeuwen in tavernes een deksel (de letterlijke vertaling voor tapa) op drankjes werd geplaatst. Dat was om te voorkomen dat fruitvliegjes in de drank terecht kwamen. Daarna volgde het idee een beetje gratis eten op de deksels te plaatsen. De uitbaters hoopten hun gasten daarmee extra dorstig te maken.
Een andere verklaring is dat koning Felipe III rond 1600 de tapa introduceerde. De vorst was volgens de overlevering, geschokt door het luidruchtig gedrag van dronken soldaten en zeevarenden. Hij vaardigde een wet uit die het verplicht stelde voor bars om dekseltjes met voedsel op drankjes te plaatsen. Hij hoopte juist dat het verplichte eten de ergste gevolgen van openbare dronkenschap enigszins zou indammen.
Welke verklaring de juiste is, weet niemand. Maar feit is dat tapas en alcohol nog steeds een populaire combinatie zijn.